Podstawy - jak pisać?

Kallien

Nie będę przywłaszcza sobie czyiś słów, pracy i tłumaczeń. Od razu mówię, że kopiowane z innego forum - tym razem jest to Weryfikatorium!
Link: [link widoczny dla zalogowanych]

Zamieszczę to tutaj, jako że przyda się to z pewnościa każdemu, kto cokolwiek pisze. Jest to również niejako esencja wiedzy betareadera na temat najczęściej popełnianych błędów.

BETAREADERSKIE PRAWDY OGÓLNE

WYGLĄD TEKSTU:
Techniczna strona zagadnienia, czyli wygląd zewnętrzny utworów, czyli forma. (autorzy: wielu)

1. Każdy myślnik dialogowy oddzielamy spacją. Nie może być on przyklejony do jakiegokolwiek wyrazu. Znaczy spacje po każdej stronie.

NIE:
-Rany boskie! -zakrzyknął chłopak. -On zaraz wybuchnie!

TAK:
- Rany boskie! - zakrzyknął chłopak. - On zaraz wybuchnie!

2. Po każdym znaku interpunkcyjnym należy wstawić spację.

NIE:
Wyszła do ogrodu.Zobaczyła psa.
Matka wydała odgłos paszczą,po czym usiadła znużona.
Nie widzieli!Nic...A jednak?

TAK:
Wyszła do ogrodu. Zobaczyła psa.
Matka wydała odgłos paszczą, po czym usiadła znużona.
Nie widzieli! Nic... A jednak?

3. Znak interpunkcyjny MUSI być przyklejony do wyrazu go poprzedzającego.

NIE:
Uważam , nie masz racji !

TAK:
Uważam, że nie masz racji!

4. Kwestie kropek, wielkich i małych liter:

A.
Jeśli po wypowiedziach bohaterów, po drugim myślniku w wyjaśnieniu narracyjnym występuje wyraz sugerujący "odgłos paszczą" (lub jego synonim) - wtedy małą literą i bez kropek.

NIE:
- Chyba mnie nie lubi. - Powiedziała Sylwia.
- Uważaj! - Krzyknął troll.
- Zgłupiałeś? - Westchnęła matka.

TAK:
- Chyba mnie nie lubi - powiedziała Sylwia.
- Uważaj! - krzyknął troll.
- Zgłupiałeś? - westchnęła matka.

Uwaga: pytajnik i wykrzyknik są tylko i wyłącznie znakami sugerującymi emocje bohatera. Nie mają takiego znaczenia jak kropka, nie kończą wypowiedzi.

B.
Jeśli po wyjaśnieniu narracyjnym następuje kolejna kwestia dialogowa, to wyjaśnienie kończymy kropką, a dialog rozpoczynamy wielką literą.

NIE:
- Uważaj! - krzyknął troll - wdepnąłeś w końskie łajno.
- Zgłupiałeś? - westchnęła matka - dlaczego mi to robisz?

TAK:
- Uważaj! - krzyknął troll. - Wdepnąłeś w końskie łajno.
- Zgłupiałeś? - westchnęła matka. - Dlaczego mi to robisz?

Generalna zasada: jeśli druga część wypowiedzi może funkcjonować jako osobne zdanie - niech będzie osobnym zdaniem. Jeśli wyjaśnienie narracyjne jest wtrąceniem - wtedy bez kropek i małymi literami, np:

- Czy mógłbym... - zawiesił głos - prosić cię o rękę?
- Krystyna - smakował to słowo - jak to dźwięcznie brzmi.

Przykładowe odgłosy paszczą: krzyknął, powiedział, rzekł, zapytał, etc

Synonimy: rzucił (kwestią, a nie przedmiotem), westchnął (tu należy rozróżnić rodzaj westchnienia (np z ulgą - zastosować pkt C), jęknął, sapnął, etc

C.
Jeśli po wypowiedzi następuje wyjaśnienie narracyjne, nie mające z paszczą nic wspólnego - wypowiedź kończymy kropką (innym znakiem), a wyjaśnienie piszemy wielką literą.

NIE:
- Uważaj! - zamachnął się mieczem.
- Zgłupiałeś? - puknął się w czoło.
- Durny ty... - usiadła ciężko.

TAK:
- Uważaj! - Zamachnął się mieczem.
- Zgłupiałeś? - Puknął się w czoło.
- Durny ty... - Usiadła ciężko.

JAK PISAĆ:

PRZYKAZANIE PIERWSZE: NIE BĘDZIESZ NADUŻYWAĆ W ZDANIACH ZAIMKA "SWÓJ, SWOJA, SWOJE" ANI ŻADNEJ INNEJ FORMY DEKLINACYJNEJ TEGOŻ ZAIMKA.
Jeżeli uważasz, że zaimek ten jest konieczny, przeformułuj zdanie, aby tę konieczność zlikwidować.

PRZYKAZANIE DRUGIE: NIE BĘDZIESZ MNOŻYŁ ZAIMKÓW NADAREMNO.
Wszystkie zdania, w których pojawia się zaimek dowolnego typu, wymagają sprawdzenia. Pamiętaj, że w większości przypadków zaimek ten nie jest potrzebny.

PRZYKAZANIE TRZECIE: Podmiot/podmioty (jawne i domyślne) w zdaniach złożonych wielokrotnie oraz w ciągach zdań i wypowiedzień stanowiących jedną całość (akapit, epizod, etc.) powiązaną znaczeniowo, będziesz obdarzać szczególną uwagą. Trzeba Ci bowiem pilnować, aby w długim wywodzie podmiotu nie zastąpiło nieoczekiwanie i niezamierzenie - dopełnienie.
Np. "Pacjentka zażyła tabletkę. Była czerwona i okrągła."

PRZYKAZANIE CZWARTE: Autorze (niekoniecznie in spe) - jeśli piszesz wyłącznie dla siebie, nie pokazuj tego nam.

lizbona

Myślę, że warto również korzystać z pomocy - łatwo dostępnej w Internecie.
Np.
[link widoczny dla zalogowanych]

Kama

Bardzo dobry poradnik, wyjaśnia pewne wątpliwości (muszę wreszcie zapamiętać ten punkt C).

Ale przykazanie

Kallien

Kama

Katty B.

Przykazanie pierwsze należy odesłać do poprawy.

Warto też wspomnieć - o czym niestety ludzie zapominają - że samo pojawienie się w zdaniu podialogowym czasownika mowy/dźwięku nie oznacza, że zdanie to jest kontynuacją poprzedniego.

m90

Autorka tego poradnika na pytanie "Dlaczego nie używać zaimka 'swój'?" odpowiada "Bo tak". Potem niżej można zauważyć:

Ala

A propos nadużywania słowa "swój". Przykłady jakie tu zostały podane wcale nie świadczą o tym, że należy go unikać. Jakiekolwiek słowo użyte trzy razy w jednym zdaniu brzmiałoby źle. Zasada powinna brzmieć: "Unikać powtórzeń.".